WIM MERTENS - O.S.T: THE BELLY OF AN ARCHITECT [1987]

Wim Mertens - O.S.T: The Belly Of An Architect [1987]

Γεννημένος στο Βέλγιο το 1953, ο Μέρτενς σπούδασε κοινωνικές - πολιτικές επιστήμες και μουσικολογία. Ως παραγωγός στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, παρουσίαζε συναυλίες γνωστών μινιμαλιστών (Φίλιπ Γκλας, Στηβ Ράιχ, Τέρι Ράιλι). Το 1983 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Αμερικάνικη μινιμαλιστική μουσική, με πρόλογο του Μάικλ Νάιμαν.

Στις μεγαλύτερες επιτυχίες του, που κυκλοφορούν σε περισσότερα από 60 προσωπικά άλμπουμ, με μουσικές για θεατρικές παραστάσεις και κινηματογραφικές ταινίες, συγκαταλέγεται και το κορυφαίο 11λεπτο Maximazing the audience, απαράμιλλο δείγμα μινιμαλισμού, γραμμένο το 1984 για το θεατρικό του Ζαν Φάμπρ Η Ισχύς της θεατρικής τρέλας.

Μετεξέλιξη των δομών της προκλασικής, η μινιμαλιστική μουσική αναπτύχθηκε παράλληλα με τους ηχητικούς πειραματισμούς στη μεταπολεμική Ευρώπη και καθιερώθηκε στα χρόνια της πολιτικής αμφισβήτησης του ’60.

Ο όρος μινιμαλισμός πρωτοεμφανίζεται στο βιβλίο Πειραματική Μουσική, πέρα από τον Τζον Κέιτζ (1974), του Βρετανού συνθέτη Μάικλ Νάιμαν, προσδιορίζοντας τη μουσική δομή που, σε αντίθεση με τη γρήγορη κορύφωση της κλασικής μουσικής, εξελίσσεται προοδευτικά, χωρίς απότομες μελωδικές εναλλαγές, αφιερώνοντας μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα στη χρήση σταθερών μουσικών μοτίβων σε διαφορετικές ενορχηστρωτικές παραλλαγές, επιτρέποντας στον ακροατή να αφομοιώσει την εξέλιξη της μελωδίας.

Η κοιλιά του αρχιτέκτονα

Αυτή η μουσική φόρμα εισβάλλει στο σινεμά, την εποχή που ο κινηματογράφος καθιερώνεται ως καλλιτεχνικό δημιούργημα και μέσο κοινωνικής αμφισβήτησης. Στα χρόνια του ’80-’90, η μινιμαλιστική μουσική συσχετίζεται με την κινηματογραφική αφήγηση και συμπορεύεται με εξεζητημένους τρόπους σκηνοθετικής έκφρασης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η αξιοποίηση παλιότερων συνθέσεων του Μέρτενς στην εμβληματική ταινία Η κοιλιά του αρχιτέκτονα (1987), του δαιμόνιου Άγγλου σκηνοθέτη Πήτερ Γκρίναγουέι, συμβάλλοντας έτσι στην ευρεία διάδοση της φήμης του συνθέτη.

Στην ταινία αυτή, ένας πληθωρικός Αμερικάνος αρχιτέκτονας, ο Στόρλεϊ Κράκλαϊτ (Μπράιαν Ντένεχι), μεταβαίνει στη Ρώμη, μαζί με τη νεαρή γυναίκα του, εκπληρώνοντας το όνειρό του, να προετοιμάσει μια έκθεση, αφιερωμένη στον αγαπημένο του Γάλλο αρχιτέκτονα του 18^ου αιώνα Ετιέν-Λουί Μπουλέ. Σταδιακά όμως καταρρέει ο ψυχικός του κόσμος, όταν αντιλαμβάνεται ότι η γυναίκα του, που εκείνη την περίοδο μένει έγκυος, φλερτάρει με έναν γοητευτικό νεαρό συνεργάτη του. Σε κρίσιμη για τον ανδρισμό του ηλικιακή καμπή, ο νάρκισσος Κράκλαϊτ αρχίζει να πάσχει από φριχτούς πονόκοιλους, αναπτύσσοντας εμμονικές ταυτίσεις με τους ρωμαλέους κοιλιακούς των αγαλμάτων Ρωμαίων στρατηγών, που φωτογραφίζει και εκτυπώνει σε φυσικό μέγεθος. Υποψιάζεται πως δηλητηριάζεται κι αυτός από την γυναίκα του, όπως ο Καίσαρας Αύγουστος, ενώ καταρρέει, όταν ανακαλύπτει πως ο Μπουλέ πέθανε από καρκίνο στο στομάχι, ψάχνοντας απεγνωσμένα τρόπο σύνδεσης με τον νεκρό αρχιτέκτονα, ενώ ο γιατρός κάνει διάγνωση για ακραίο εγωκεντρισμό. Όταν η γυναίκα του αποφασίζει, λίγο πριν τη γέννα, να τον εγκαταλείψει για τον ερωμένο της, που στο μεταξύ έχει εκτοπίσει τον απόμακρο πλέον Κράκλαϊτ, αναλαμβάνοντας όλες τις αρμοδιότητες της έκθεσης, συντετριμμένος ο αρχιτέκτονας, έχοντας χάσει τα πάντα, αυτοκτονεί.

Αρχιτεκτονική δομή και ανθρώπινο σώμα

Ο Γκρίναγουέι τοποθετεί την εξελισσόμενη ψύχωση στη Ρώμη, επιδιώκοντας το συσχετισμό του παρακμιακού μεγαλείου της πάλαι ποτέ ρωμαϊκής αυτοκρατορίας με την ψυχική και σωματική κατάπτωση του μεσήλικα αρχιτέκτονα. Σε μια εξαιρετικά εικαστική ταινία, όπου δεσπόζει η αρχιτεκτονική αισθητική, με τα χαρακτηριστικά μεγαλοπρεπή κτίρια, σε προσεγμένα στατικά πλάνα, η ψύχωση του Κράκλαϊτ κατευθύνεται από το πάθος του Μπουλέ για στρογγυλές αψίδες και ωοειδείς φόρμες, στοιχεία που υιοθέτησε και ο Άλμπερτ Σπίρ, αρχιτέκτονας του Χίτλερ και του Μουσολίνι, ως έκφραση απόλυτου μεγαλείου. Με το χαρακτηριστικό θεατρικό του στυλ, σταθερή κάμερα και συμμετρία μετωπικών πλάνων, ο ευφυής και τελειομανής Γκρίναγουέι πετυχαίνει μια εξαιρετική ολιστική σύνδεση μορφής και περιεχόμενου, μέσω της σφαιρικής φόρμας που κυριαρχεί στην ταινία.

Ως μουσικό μοτίβο που εκφράζει τον πολύπλοκο ψυχισμό του πρωταγωνιστή επιλέγεται το περίφημο Struggle for pleasure, αναγνωρίσιμο από τηλεοπτικές διαφημίσεις παλιότερα. Επιλεγμένα κομμάτια του Μέρτενς όπως το Time Passing και το Close Cover, στο χαρακτηριστικό λυρικό του στυλ και κυρίως το Birds for the mind, που διατρέχει την ταινία σε διαφορετικές παραλλαγές, εξυφαίνουν την ώσμωση μουσικής και επιβλητικής αρχιτεκτονικής, ενώ, η παλιότερη σύνθεση του Μέρτενς 4 Μains υπογραμμίζει την ψυχική αναστάτωση του αρχιτέκτονα, στις δύο σκηνές που η κάμερα καταγράφει από ψηλά σε τράβελινγκ την ακαταστασία στον προσωπικό του χώρο, με διάφορα αντικείμενα πεταμένα κάτω. Ο καταιγιστικός ρυθμός και η έντονη ενορχήστρωση του κομματιού Theaural Trick, που συνέθεσε ο Μέρτενς ειδικά για την Κοιλιά του Αρχιτέκτονα, αποδίδουν τη χαοτική αποσύνθεση του πρωταγωνιστή.

Επιδιώκοντας πυκνούς εννοιολογικούς συσχετισμούς, η σκηνοθετική σύλληψη του Γκρίναγουέι συντηρεί μια φετιχιστική σχέση ανάμεσα στην αρχιτεκτονική δομή της πόλης με το ανθρώπινο σώμα, μέσα από ένα διαρκές παιχνίδι με σφαιρικές φόρμες. Ακόμα και η πρόθεση του Μπουλέ να χτίσει μνημείο για τον Ίσαακ Νιούτον αποτελεί αφορμή για αναφορά στο φαινόμενο της πτώσης, κυριολεκτικά και μεταφορικά, καθώς ο Κράκλαϊτ αυτοκτονεί πέφτοντας απ’ το παράθυρο, με υφέρποντα τον υπαινιγμό αδυναμίας να δραπετεύσει από τους φυσικούς νόμους της φθοράς και της θνητότητας. Η σύνδεση όλων αυτών με την καίρια επιλογή κομματιών του Μέρτενς οδηγεί στο εξαίρετο αποτέλεσμα, που διατηρεί άσβεστη τη φήμη της ταινίας.

Wim Mertens - O.S.T: The Belly Of An Architect [1987] (Full Album)

ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΟΥΛΦΗΣ

122 views Published on 14 Aug 2017

Wim Mertens (born 14 May 1953) is a Flemish Belgian composer, countertenor vocalist, pianist, guitarist, and musicologist. Mertens was born in Neerpelt, Belgium. He studied social and political science at the University of Leuven (graduating in 1975) and musicology at Ghent University; he also studied music theory and piano at the Ghent Conservatory and the Royal Conservatory of Brussels. In 1978, he became a producer at the then BRT (Belgian Radio and Television, now called Vlaamse Radio- en Televisieomroep). For Radio 2 (Radio Brabant) he produced concerts by Philip Glass, Steve Reich, Terry Riley, Meredith Monk, Urban Sax and others, and hosted a program called Funky Town together with Gust De Meyer (with whom he recorded the experimental album For Amusement Only). Known primarily as a composer since the early 1980s, Mertens began developing a reputation after releasing «Struggle for Pleasure», under the name of his early ensemble Soft Verdict, and for «Maximizing the Audience», which was composed for Jan Fabre's play The Power of Theatrical Madness, which premiered in 1984 in Venice, Italy. Mertens' style has continually evolved during the course of his prolific career, starting from downright experimental and avant-garde, always gravitating around minimalism, usually, however, preserving a melodic foundation to the forays that he makes into the worlds that he is exploring. His compositional quality has often overweighted the «labelling issue» and reached wider audiences although stemming from a far-from-mainstream musical context. One can follow three separate threads of musical styles throughout his work: a) Compositions for ensemble, perhaps his most accessible and "commercial" material; b) Solo piano and voice compositions, which features haunting keyboard melodies accompanied by Mertens' unique high-pitched tenor voice singing in an invented, personal language; and c) Experimental minimalist «cycles» for single, dual, and sometimes more instruments. Mertens has released more than 60 albums to date, the majority of which were issued by Les Disques du Crépuscule from 1980 until 2004. Mertens also produced a number of Crépuscule releases and consulted with the label on its choice of works by contemporary composers such as Michael Nyman, Gavin Bryars, and Glenn Branca. In August 2007 Mertens signed a contract with EMI Classics (now Warner Classics) for his entire catalog. The label re-released his entire back-catalog beginning in January 2008. Mertens is the author of American Minimal Music, which looks at the school of American repetitive music and the work of LaMonte Young, Terry Riley, Steve Reich, and Philip Glass. The Belly of an Architect is a 1987 film drama written and directed by Peter Greenaway, featuring original music by Glenn Branca and Wim Mertens. Starring Brian Dennehy and Chloe Webb, it was nominated for the Palme d' Or (Golden Palm) award at the 1987 Cannes Film Festival.

Wim Mertens ‎– The Belly Of An Architect [1988] (Full Album)

Tracklist:

1. Glenn Branca - Augustus - 1:36/2. Wim Mertens - Birds For The Mind (The Victor Emanuel) - 4:49/3. Wim Mertens - The Aural Trick (Foro Italico) - 2:44/4. Wim Mertens - Struggle For Pleasure (Stourley Kracklite) - 3:56/5. Wim Mertens - 4 Mains (Etienne-Louis Boullee) - 3:17/6. Wim Mertens - Close Cover (The Villa Adriana) - 3:20/7. Wim Mertens - Time Passing (The Pantheon Meal) - 1:41/8. Wim Mertens - Tourtour (The Roman Forum) - 2:35/9. Wim Mertens - And With Them (Caspasian) - 1:36/10. Glenn Branca - Andrea Doria/Galba/ Caracalla/Hadrian - 7:40/11. Glenn Branca - Augustus - 1:33

Conductor: Paul Daniel/Fiddle: Peter Cooper/Leader: Joan Atherton/

Music By: Wim Mertens/Music By [Additional]: Glenn Branca

Performer: London Sinfonietta

A Peter Greenaway Film/Label: Les Disques Du Crépuscule ‎– TWI 8132/CD, Album/Country: Belgium/Released: 1988